نقش تنوع زیستی به عنوان دستمایه اصلی بیوتکنولوژی در امنیت غذایی
پیش بینی می شود تا سال 2030 جمعیت انسانی در سراسر جهان بیش از 50% رشد کند. در گذشته جهت تامین افزایش تقاضا برای مواد غذائی هم از طریق اصلاح نژاد دامها و هم از طریق برداشت بیشتر از زمین های کشاورزی ضمن افزودن مواد غذایی بیشتر به این زمین ها بدست می آمد. اما اینکه در آینده بتوان با افزایش مواد غذایی بیشتر به زمین های کشاورزی برداشت بیشتری از این زمین ها داشته باشیم به سختی قابل پیش بینی است.
امنیت غذایی از جمله مباحث جهانی است که بر مفهوم دسترسی به غذای کافی برای تمام مردم در تمام اوقات به منظور زندگی سالم و فعال. اخیرا لغت کشاورزی پایدار به صورت روز افزون تری مورد استفاده واقع می شود.. مفهوم تنوع زیستی پایدار نیز در این راستا به عنوان یک هدف مطلوب مطرح می گردد و دلالت بر حفظ تنوع گیاهی و دامی موجود و یا بهبود آن دارد. به طور کلی واژه ذخائر در کشاورزی به دو مفهوم مورد استفاده قرار می گیرد. 1- ذخائر ذاخلی مانند خاک، آب، گیاهان و دامهای بومی 2- ذخائرخارجی که از خارج وارد سیستم می شود کانند کودهای شیمیایی و سموم دفع آفات نباتی. تنوع زیستی به گوناگونی اشکال حیات بر روی کره زمین( در سه سطح اکوسیستم، گونه و ژن) و بر هم کنش این عوامل اطلاق می شود. در دهه اخیر با افزایش روند نابودی محیط زیست ذر سطح جهان توجه متخصصان به مسئله تنوع زیستی معطوف شده است. حفاظت و بهره برداری از منابع ژنتیکی ارزشمند در کشاورزی از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. منابع ژنتیکی در حقیقت ماده خام و دستمایه اصلی پژوهشگران برای تولید فرآوردهای زیستی می باشد که بدون آن فن آوری زیستی دستاوردی نخواهد داشت. بنابراین به موازات گسترش فنون بیوتکنولوژی حفاظت ذخائر ژنتیکی را باید به عنوان سرمایه و ثروتی که روز به روز ارزش بیشتری پیدا می کند در راس اولویتهای تحقیقات قرار داده و با یک برنامه ملی و همه جانبه امکان حفاظت و بهره برداری هر چه بهتر از ژنهای موجود در تنوع زیستی موجود کشور را در برنامه های فن آوری زیستی موجود در کشور را فراهم نمود.
تنوع زیستی جانوری:
در سراسر جهان بیش از 30 سال است که بانکهای ژن برای نگهداری تنوعهای ژنتیکی گیاهان وجود دارد و این در حالی است که فقط در چند کشور از جهان است که بانکهای ژن برای دامهای مزرعه ای وجود دارد، یک بنیاد علمی برای ایجاد بانک ژن دامهای مزرعه ای برای اتحادیه اروپا بسیار ضروری مورد نیاز است. همانطور که اختلافاتی در بین دامها از نقطه نظر میزان تولید و صفات کیفی آنها میتوان مشاهده نمود، در زمینه سلامتی و تولید مثل و صفات ظاهری بدن آنها نیز این اختلاف را میتوان در آنها دید. این اختلاف ظاهری در نتیجه اختلاف در توان ژنتیکی و مدیریت در این دامها بوجود می آید.
بر اساس آمارهای موجود در سطح جهان بیش از 50 درصد مهره داران در دسته جانوران در خطر انقراض قرار گرفته اند. از سال 1600 تا کنون حداقل 800 مورد انقراض گونه های جانوری به ثبت رسیده است. تنوع زیستی یک عامل اساسی و مورد نیاز برای جمعیتها در جهت تکامل و مقابله با تغییرات محیطی و مهمترین عامل جلوگیری از انقراض موجوذات زنده و حفاظت از تنوع زیستی محسوب می شود و کاهش آن اغلب سبب کاهش قدرت تولید مثل و ماندگاری می گردد.
پهنه جعرافیایی گسترده و تنوع اقلیمی کم نظیر و موانع طبیعی گوناگون سبب شده است تا در طول زمان تنوع ژنتیکی بی نظیری در کشور ایجاد و تثبیت شود و کشور ایران در زمره مناطق منحصر به فرد از لحاظ تنوع زیستی قرار گیرد. تنوع شرایط اقلیمی و به تبع آن انتخاب طبیعی در سالیان متمادی سبب تولید حیواناتی شده است که از نظر ژنتیکی محسوب می شود. بر طبق گزارشات سازمان خواربار جهانی ملل متحد ایران از جمله مناطقی است که کمتر دستخوش تعییرات در زمینه ذخائر ژنتیکی دام و طیور بوده است.
گونه های نادری مانند یوز پلنگ و گورخر آسیایی، گوزن زرد ایرانی و سیاه خروس و قرقاول نمونه هایی از تنوع ژنتیکی جانوران ایران هستند.
چرا باید تنوع ژنتیکی در دامهای مزرعه ای حفظ شود؟
-5-1- ایجاد فرصتهائی برای تامین تقاضای آینده بازار
- بیمه شدن در مقابل تغییراتی که ممکن است در اثر تغییر در شرایط تولید مواد غذائی در آینده پیش بیاید:
ارزش اقتصادی ، اجتماعی حفظ ذخائر ژنتیکی دامها در حال حاضر
ایجاد فرصتهائی برای تحقیقات:
دلائل فرهنگی و تاریخی برای حفظ ذخائر ژنتیکی
- ارزشهای اکولوژیکی حفظ ذخائر ژنتیکی دام
امنیت غذایی از جمله مباحث جهانی است که بر مفهوم دسترسی به غذای کافی برای تمام مردم در تمام اوقات به منظور زندگی سالم و فعال. اخیرا لغت کشاورزی پایدار به صورت روز افزون تری مورد استفاده واقع می شود.. مفهوم تنوع زیستی پایدار نیز در این راستا به عنوان یک هدف مطلوب مطرح می گردد و دلالت بر حفظ تنوع گیاهی و دامی موجود و یا بهبود آن دارد. به طور کلی واژه ذخائر در کشاورزی به دو مفهوم مورد استفاده قرار می گیرد. 1- ذخائر ذاخلی مانند خاک، آب، گیاهان و دامهای بومی 2- ذخائرخارجی که از خارج وارد سیستم می شود کانند کودهای شیمیایی و سموم دفع آفات نباتی. تنوع زیستی به گوناگونی اشکال حیات بر روی کره زمین( در سه سطح اکوسیستم، گونه و ژن) و بر هم کنش این عوامل اطلاق می شود. در دهه اخیر با افزایش روند نابودی محیط زیست ذر سطح جهان توجه متخصصان به مسئله تنوع زیستی معطوف شده است. حفاظت و بهره برداری از منابع ژنتیکی ارزشمند در کشاورزی از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. منابع ژنتیکی در حقیقت ماده خام و دستمایه اصلی پژوهشگران برای تولید فرآوردهای زیستی می باشد که بدون آن فن آوری زیستی دستاوردی نخواهد داشت. بنابراین به موازات گسترش فنون بیوتکنولوژی حفاظت ذخائر ژنتیکی را باید به عنوان سرمایه و ثروتی که روز به روز ارزش بیشتری پیدا می کند در راس اولویتهای تحقیقات قرار داده و با یک برنامه ملی و همه جانبه امکان حفاظت و بهره برداری هر چه بهتر از ژنهای موجود در تنوع زیستی موجود کشور را در برنامه های فن آوری زیستی موجود در کشور را فراهم نمود.
تنوع زیستی جانوری:
در سراسر جهان بیش از 30 سال است که بانکهای ژن برای نگهداری تنوعهای ژنتیکی گیاهان وجود دارد و این در حالی است که فقط در چند کشور از جهان است که بانکهای ژن برای دامهای مزرعه ای وجود دارد، یک بنیاد علمی برای ایجاد بانک ژن دامهای مزرعه ای برای اتحادیه اروپا بسیار ضروری مورد نیاز است. همانطور که اختلافاتی در بین دامها از نقطه نظر میزان تولید و صفات کیفی آنها میتوان مشاهده نمود، در زمینه سلامتی و تولید مثل و صفات ظاهری بدن آنها نیز این اختلاف را میتوان در آنها دید. این اختلاف ظاهری در نتیجه اختلاف در توان ژنتیکی و مدیریت در این دامها بوجود می آید.
بر اساس آمارهای موجود در سطح جهان بیش از 50 درصد مهره داران در دسته جانوران در خطر انقراض قرار گرفته اند. از سال 1600 تا کنون حداقل 800 مورد انقراض گونه های جانوری به ثبت رسیده است. تنوع زیستی یک عامل اساسی و مورد نیاز برای جمعیتها در جهت تکامل و مقابله با تغییرات محیطی و مهمترین عامل جلوگیری از انقراض موجوذات زنده و حفاظت از تنوع زیستی محسوب می شود و کاهش آن اغلب سبب کاهش قدرت تولید مثل و ماندگاری می گردد.
پهنه جعرافیایی گسترده و تنوع اقلیمی کم نظیر و موانع طبیعی گوناگون سبب شده است تا در طول زمان تنوع ژنتیکی بی نظیری در کشور ایجاد و تثبیت شود و کشور ایران در زمره مناطق منحصر به فرد از لحاظ تنوع زیستی قرار گیرد. تنوع شرایط اقلیمی و به تبع آن انتخاب طبیعی در سالیان متمادی سبب تولید حیواناتی شده است که از نظر ژنتیکی محسوب می شود. بر طبق گزارشات سازمان خواربار جهانی ملل متحد ایران از جمله مناطقی است که کمتر دستخوش تعییرات در زمینه ذخائر ژنتیکی دام و طیور بوده است.
گونه های نادری مانند یوز پلنگ و گورخر آسیایی، گوزن زرد ایرانی و سیاه خروس و قرقاول نمونه هایی از تنوع ژنتیکی جانوران ایران هستند.
چرا باید تنوع ژنتیکی در دامهای مزرعه ای حفظ شود؟
-5-1- ایجاد فرصتهائی برای تامین تقاضای آینده بازار
- بیمه شدن در مقابل تغییراتی که ممکن است در اثر تغییر در شرایط تولید مواد غذائی در آینده پیش بیاید:
ارزش اقتصادی ، اجتماعی حفظ ذخائر ژنتیکی دامها در حال حاضر
ایجاد فرصتهائی برای تحقیقات:
دلائل فرهنگی و تاریخی برای حفظ ذخائر ژنتیکی
- ارزشهای اکولوژیکی حفظ ذخائر ژنتیکی دام